یکی از مهم ترین مسائل و دغدغه های داوطلبان کنکور سراسری و همچنین دانش آموزانی که برای کسب نمرات بهتر در امتحانات نهایی تلاش می کنند؛ این است که چگونه می توانند ساعت مطالعه خود را بهبود بدهند. در کنار افزایش ساعت مطالعه، می بایست به فکر افزایش کیفیت مطالعه نیز بود. این دو عامل در کنار هم می توانند به موفقیت در آزمون سراسری و امتحانات نهایی کمک کنند.
در قدم اول باید بدانیم که علل و عواملی که باعث می شوند کیفیت و سرعت مطالعاتی شما افت پیدا کند چیست؟ بعد از شناسایی این عوامل، می توان راهکاری برای این حل این مشکل پیدا کرد. در ادامه مطلب برخی از مهم ترین عواملی که در افزایش ساعت مطالعه تاثیر گذار هستند خواهیم پرداخت.

برنامه ریزی و مشاوره:

مهم ترین قدم برای مطالعه اثر بخش، داشتن برنامه ریزی اصولی و بهره گیری از راهنمایی های یک مشاوره خبره است. هنگامی که برای مطالعه دروس برنامه ریزی نداشته باشید؛ از یک نظم ذهنی مشخص بر خوردار نخواهید بود. بنابراین بدیهی است که کیفیت و سرعت کار شما پایین خواهد آمد.
وقتی یک برنامه ریزی منظم را در اختیار داشته باشید؛ می دانید که در ساعت مشخص کدام مطللب درسی را مطالعه خواهید کرد و این برای شما روشن خواهد شد که در دراز مدت، چه مطالبی را قرار است به طور کامل مطالعه کنید.
وقتی مطالعه دروس و مباحث مختلف را به طور استاندارد زمان بندی می کنید و حجم مشخصی از مطالب را در یک مدت زمان مشخص مطالعه می کنید؛ می توانید سرعت مطالعه خود را به راحتی مدیریت کنید.
در واقع برخورداری از یک برنامه ریزی استاندارد، یک نقشه ذهنی مشخص و یک چارچوب مطالعاتی بسیار خوبی را به شما ارائه می دهد که اگر در انجام این برنامه ریزی بتوانید از مشاوران حرفه ای در این زمینه کمک بگیرید؛ علاوه بر افزایش کیفیت مطالعه، می توانید از لحاظ روانی نیز به آمادگی خوبی دست پیدا کنید.
به طور کلی برنامه ریزی، مسیر و ساختار مطالعه شما را در کوتاه مدت و دراز مدت مشخص می کند؛ از طرف دیگر مشاوران نیز با راهنمایی شان می توانند شما را کمک کنند و در صورتی که به سوال یا مشکلی بر خوردید به شما یاری رسانند.

تعیین هدف مطالعاتی:

قبل ازهر چیزی، می بایست هدف خود را از برنامه ریزی و مطالعه تعیین کنید. هنگامی که هدف شما برایتان روشن و مشخص باشد؛ می توانید مدیریت زمانی خوبی داشته باشید. وقتی هدف از مطالعه مشخص باشد ذهن دچار آشفتگی و پرش نمی شود، و ما می توانیم ساعات طولانی را بدون مشغولیت ذهنی به مطالعه بپردازیم .
مثلا یکی از اهداف مطالعاتی شما می تواند این باشد که از مطالب کم اهمیت تر چشم پوشی کنید و بیشترین زمان مطالعاتی خود را به مباحثی اختصاص دهید که تعداد سوالات بیشتری از آن ها سوال طراحی می شوند. بنابراین باید از بودجه بندی کنکور آگاهی داشته باشید تا بتوانید ساعت مطالعه خود را افزایش داده و مباحثی که از آن ها کمتر سوال طراحی می شوند را نادیده بگیرید.
با داشتن هدف و پایبندی به آن می توانید به راحتی در مسیر کنکور قدم بردارید و بدون نگرانی از کبمود وقت، اقدام به مطالعه کنید.

منابع استاندارد:

از الزامات هر مطالعه موثر، این است که منابعی را تهیه کنید که منطبق با ویژگی ها و سطح درسی شما باشد. برخی از دانش آموزان صرفا تحت تاثیر برند های موجود بازار اقدام به خرید منابعی می کنند که با ویژگی های آن ها انطباق ندارد. یعنی یا از سطح تحصیلی شان بالاتر است یا پایین تر! هنگامی که این گونه منابع را تهیه می کنید، راندمان کار و سرعت مطالعه شما کاهی می یابد.
مثلا فرض کنید که دانش آموزی از پایه درسی نسبتا خوبی برخوردار نیست و فقط تحت تاثیر مشاوره غلط یا جو موجود در فضای کنکور، اقدام به تهیه منابع می کند. چنین دانش آموزی، هنگامی که شروع به تست زنی و مطالعه می کند؛متوجه می شود که زمان زیادی را باید صرف مطالعه دروس کند. چرا که مباحث به قدری برایش دشوار هستند که اصلا مناسب سطح تحصیلی او نیستند.
پس مجبور است که ساعات مطالعه خود را افزایش دهد و مدت زمان بیشتری را به مطاله مبحث مورد نظر خود اختصاص دهد. اما اگر این منابع از سطح دشواری به نسبت خوبی برخوردار باشند و با ویژگی های دانش آموز انطابق داشته باشند؛ به خوبی می توانند پاسخگوی وی در مسیر مطالعاتی اش باشند؛ بدون آنکه نیاز باشد که زمان اضافی و بیشتری را به مطالعه مباحث سخت تر اختصاص دهد.
به طور کلی نکته مهم در تهیه منابع این است که تمام مباحث درسی را پوشش دهد و از یک درسنامه قوی برخوردار باشد تا به این صورت بتواند زمان کمتری را از داوطلب بگیرد. به این معنا که قادر باشد در کمترین زمان ممکن، حجم مناسبی از مباحث و اطلاعات را به دانش آموزان ارائه بدهد.
در این زمینه پکیج های کنکوری و جمع بندی می توانند نیاز مطالعاتی دانش آموزان را برطرف کنند و در زمان آن ها صرفه جویی کند. چرا که در این پیکج ها، هم مباحث به صورت کامل و جامع تدریس می شود؛ و هم در مدت زمان کم می تواند آموزش خوبی را برای داوطلب به همراه داشته باشد.

خواب منظم، تغذیه سالم:

یکی از عواملی که می تواند در کاهش سرعت مطالعه تاثیر گذار باشد؛ نامنظم بودن خواب و کاهش انرژی است. وقتی دانش آموزان از خواب خوبی برخوردار نباشد و به طور کلی از مواد غذایی سالم و مقوی استفاده نکنند؛ نمی توانند انرژی لازم برای مطالعه را تامین کنند. در نتیجه به طور مستقیم کیفیت مطالعاتی و سرعت مطالعه شان افت پیدا می کند.
بسیاری از داوطلبان، در زمان کنکور از کاهش کیفیت خواب خود شکایت می کنند و نسبت به تغذیه خود بی اهمیت می شوند. این مشکل می تواند کل روند مطالعاتی داوطلب را مختل کند. برای حل این مشکل می توانید ساعاتی از روز را به خواب اختصاص دهید(به خصوص بعد از ظهر) و در بین ساعت های مطالعاتی، حتما به چشمان خود استراحت دهید. یا می توانید در هنگام صبح فعالیت های بدنی سبک مانند پیاده روی داشته باشید.
اگر کیفیت خواب شما عالی باشد و در هنگام مطالعه دروس دچار خواب آلودگی نشوید؛ می توانید با سرعت بیشتری درس بخوانید. همچین اگر تمامی گروه های غذایی همچون قندها، کربوهدرات، فیبر، سبزیجات، میوه هاو … را در رژیم غذایی خود بگنجانید، می توانید انرژی لازم برای فعالیت روزانه را به دست آورید؛ به این ترتیب قادر خواهید بود که راندمان مطالعاتی خود را بهبود دهید.

افزایش ساعت مطالعه

ارتقاء سلامت عمومی بدن (جسمی و روانی):

بدیهی است که در هنگام خستگی و بیماری، سرعت مطالعه افت پیدا کند. وقتی بدن در شرایط پایداری نباشد نمی تواند انرژی لازم را برای فعالیت سنگینی همچون مطالعه و درس خواندن تامین کند. وقتی حرف از سلامت بدن به میان می آید؛ ناخودآگاه سلامت جسمانی و نبود بیماری را به عنوان تعریف سلامت در ذهنمان مرور می کنیم. اما سلامت دو بعد دارد: جسمی و روانی! هر دو این ابعاد به صورت مستقیم و غیر مستیقم در سرعت مطالعه دخیل هستند. وقتی با بیماری های جسمی دست و پنجه نرم کنیم یا وقتی که از لحاظ روانی در شرایط مناسبی نیستیم، نمی توانیم تمرکز کافی را بر فرآیند مطالعاتی خود داشته باشیم. اما راهکار چیست؟
برای افزایش ارتقا سلامت، چه در بعد روانی و چه در بعد جسمی، می توان راه حل هایی را پیشنهاد داد:

  • خواب کافی و تغذیه سالم
  • ورزش های هوازی و سبک
  • استفاده از ویتامین های ضروری بدن
  • مدیتیشن و تراپی
  • ایجاد انگیزه از طریق تشویق و پاداش
  • مقابله با استرس و اضطراب ها با روش های روانشناسی
  • دوری از افکار منفی و وسواس گونه
  • و…

دسته بندی، مرور و جمع بندی:

یکی از موارد مهم در روش مطالعه مناسب، دسته بندی مطالب است. به این منظور می توانید مطالب را به دو دسته سخت و آسان تقسیم کنید. در ساعات اولیه مطالعه که انرژی شما در سطح بالایی قرار دارد؛ می توانید مباحث دشوار تر و پیچیده تر را در برنامه ریزی مطالعاتی خود بگنجانید. زیرا در ساعات ابتدایی مغز شما پتانسیل بالاتری برای یادگیری مطالب دارد و به راحتی میتوانید از تمام توانایی مغزتان برای درک و فهم مطالب سخت و پیچیده استفاده کنید. درنتیجه می توانید سرعت مطالعه خود را افزایش دهید و کیفیت مطالعاتی خود را بالاببرید.
مرور و جمع بندی شاید مهم ترین عامل برای تند خوانی شما و تبع آن افزایش ساعت مطالعه باشد. توصیه می شود که نقلاط مرور و جمع بندی را در برنامه ریزی مطالعاتی خود قرار دهید و در فواصل منظم به یادآوری مطالب خوانده شده خود بپردازد. این امر در روز های منتهی به کنکور و در ایام پایانی بسیار مهم است چراکه به شدت ساعت مطالعه شما را افزایش می دهد.
به طور کلی سه دوران مهم برای جمع بندی مطالب وجود دارد که عبارت اند از : دوران جمع بندی دی ماه، دوران طلایی عید نوروز، دوران جمع بندی خرداد ماه. در همه این موارد داشتن یک برنامه ریزی مناسب می تواند بسیار کمک کننده باشد. مثلا در برنامه ریزی عید نوروز، هدف مرور مطالب پایه بوده در حالی که در جمع بندی خردادماه، هدف باید مرور کل مطالب هر سه پایه باشد.